Tetik parmak nedir?

Parmak hareketlerini kaslarımızın son uzantıları olan tendonlar sağlar. Elimizin üst tarafındaki (dış yüzey) tendonlara ekstansör tendon , iç yüzeyindekilere ise fleksör tendon denilmektedir.

Üst taraftaki tendonlar derimiz bu bölgede daha ince ve tendonların da daha yüzeyel seyretmesi nedeniyle çoğu zaman görünür durumda iken alt ya da iç taraftaki tendonlarıız daha derinde seyrettikleri için genelde görünmez durumdadır. Bu tendonların ileri-geri hareketlerini rahat yapabilmesi için içerisinde kaydıkları bir tünel vardır. (Pulley sistemi).

İşte bu tünel sistemi içerisinde çeşitli nedenlerle bir daralma oluştuğunda tendonlar rahat hareket edemez ve takılır. (Genelde A1 pulley). Ufak bir yumru görüntüsü (nodül) oluşur veya oluşabilir ve ortaya tetik parmak dediğimiz rahatsızlık çıkar.

Tetik parmak denilen rahatsızlık parmak hareketleri esnasında (özellikle parmakları açarken) takılma ile karakterize çoğu zaman ağrılı seyreden bir durumdur. Elin iç yüzeyindeki yani fleksör tendonların rahatsızlığıdır.

En sık küçük parmak ve başparmakta görülmekle beraber bütün parmaklarda olabilir. Parmak açılırken takılır ve çoğu zaman diğer elin yardımı ile bir ‘’klik’’ sesi ile açılır. Tedavi edilmezse süreç ilerledikçe takılma olan bölgede enflamasyon artar ve ağrı rahatsız edici boyuta ulaşabilir. Parmak artık hiç açılamaz duruma gelebilir.

Tetik parmak kimlerde görülür?

Toplumda görülme sıklığı %2-3 civarında olup kadınlar daha fazla etkilenmektedir. Ellerini çok kullanan insanlarda, bazı yandaş kronik hastalıklara sahip olanlarda( romatizmal hastalıklar, diabet, kronik böbrek yetmezlikleri vs.) görülme sıklığı artmaktadır. Genellikle 40 yaş üzerinde görülürler ama çocuklarda da nadiren olabilmektedir. Hatta bazen doğumsal el anomalileri ile birlikte bebeklerde de ortaya çıkar.

Tetik parmak tanısı nasıl konur?

Hemen tamamen klinik olarak yani muayene ile konur. Tanıda röntgenin yeri yoktur. MR görüntüleme enflamasyon ve tendonun takıldığı bölgeyi gösterir ancak gereksiz pahalı bir yöntemdir.

Tetik parmak ağrılı mıdır?

Hem evet, hem hayır. Ağrı derecesi hafiften çok şiddetliye kadar uzanan tetik parmak olguları olduğu gibi, tablo tamamen ağrısız da olabilmektedir.

Tetik parmak tedavisi nasıl yapılır?

Tetik parmak çok nadiren kendiliğinden düzelebilir ama durumun ağırlığına göre tedavi ilaç (ağrı kesiciler), istirahat atelleri, enjeksiyonlar (takılan bölgeye steroid enjeksiyonu) ve cerrahi tedavilerdir. (Kesisiz iğne yöntemi ya da açık cerrahi).

Tetik parmak sorununda kesisiz iğne ile tedavi

Tetik parmak tedavisinde şu an altın standart kesisiz iğne ile serbestleştirme yöntemidir. Lokal anestezi altında yapılır ve yaklaşık 5 dakika sürer. Herhangi bir kesi genelde olmaz ve sargı, dikiş atma / alma, pansuman gibi sorunlar yoktur. İşlem sonrası anında düzelme görülür ve hasta hemen günlük yaşantısına dönebilir. Dışarıdan görünen bir iz olmamasına rağmen aslında iç tarafta bir yara oluşmuştur ve bu yüzden hasta kısa bir süre ufak tefek ağrı duyabilir. Bazı ağır durumlarda iğne ile kesisiz tedavi çözüm olmayabilir ve açık müdahaleye geçilmesi gerekebilir. Bu durum oldukça nadirdir.

Tetik parmak tedavisinde açık cerrahi yöntem çok büyük bir girişim midir?

Aslında hayır. Yaklaşık 1-2 cm kesiden girilerek yapılır. Yine lokal anestezi veya hastanın durumuna göre genel anestezi ile yapılabilmektedir. Nüks oranı kapalı iğne yöntemine göre biraz daha düşüktür ama çok anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Genellikle kapalı yöntemle açılamayan tetik parmak tedavisinde ya da nüks oluşmuş tetik parmak tedavilerinde kullanılır.

Tetik parmak tedavi sonrası tekrarlayabilir mi?

Maalesef evet ama bu oran oldukça düşüktür. Sürekli tekrarlayan olgularda açık cerrahi girişim uygulamak gerekebilir.

Tetik parmak tedavisi aynı anda birden fazla parmağa uygulanabilir mi?

Evet uygulanabilir. İster açık cerrahi yöntem kullanılsın, ister kapalı yöntem ( kesisiz iğne ile serbestleştirme) kullanılsın birden fazla parmak etkilenmişse ( diğer elde ve / veya aynı elde) aynı anda yapılabilir.

Tetik parmak kozmetik (estetik) bir sorun mudur yoksa fonksiyonel bir sorun mu?

Her ikisi de. Zaten bir çok estetik sorun aynı zamanda fonksiyonel bir sorun olabiliyor insan hayatında. Yani tetik parmak tedavisi yaptırmasam da olur düşüncesi bence hiç doğru bir düşünce değil. Hafif bir başlangıç evresi de olsa ilerleyebilecği ve ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkabileceği unutulmamalıdır.

Tetik parmak cerrahisi sonrası el rehabilitasyonuna ihtiyaç var mıdır?

Hangi yöntemin seçildiğine bağlıdır. Eğer iğne ile gevşetme (kapalı yöntem) tedavisi yapılmışsa hayır, ancak açık cerrahi (mecburiyetten ya da değil) tercih edilmişse rehabilitasyon ihtiyacı olabilir.

Tetik parmak tedavisi öncesinde ya da sonrasında kullanmam gereken bir ilaç var mı?

Eğer kronik bir hastalığımız (tansiyon, diabet, kalp rahatsızlıkları, bağ dokusu veya tiroid hastalıkları, kanser, kanama-pıhtılaşma sorunları vb) yok ise , tedavi öncesi ya da sonrası hiçbir ilaç kullanılmasına gerek yoktur. Sadece açık cerrahi girişim uygulanır ise bazen kısa dönem tedavi sonrası ağrı kesiciler kullanılabilir. Eğer herhangi bir kronik hastalık var ise hekiminiz size ne gibi ilaçları ne zaman kullanmanız gerektiğini söyleyecektir.

Tetik parmak tedavisini hangi hekimler yapar?

Mevcut olan tetik parmak rahatsızlığının nasıl tedavi edileceğine de bağlıdır. Genellikle plastik cerrahlar, ortopedi ve travmatoloji uzmanları, el cerrahisi uzmanları (Bu hekimler zaten plastik cerrah ya da ortopedistlerdir) ve eğer steroid enjeksiyonu yapılacak ise işin içine Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanları da girmektedir.